Problem otyłości dotyka co raz większa liczbę dzieci i młodzieży. Choroba ta jest nazywana epidemia XXI wieku. Siedząco-leżący tryb życia, ograniczona ilość ruchu i wysiłku fizycznego powoduje wzrost masy ciała. Na podstawie dostępnych badań można określić, że w Polsce problem
nadwagi i otyłości dotyczy około 10% małych dzieci (1-3 lata), 30%
dzieci w wieku wczesnoszkolnym i niemal 22% młodzieży do 15 roku życia.
Zgodnie z wynikami badania PITNUTS (2016 r.) ok. 10% dzieci w wieku
1-3 lat ma nadwagę/otyłość, a dodatkowe 18,4% jest zagrożone nadmierną
masą ciała. Problem nadwagi i otyłości dotyczy też niemal co trzeciego
8-latka (badanie COSI, 2016). U starszych dzieci i młodzieży nie jest
znacząco lepiej. Według danych uzyskanych z ogólnopolskiego badania
przeprowadzonego przez Instytut Żywności i Żywienia wśród uczniów szkół
podstawowych i gimnazjów (10-16 lat) problem nadmiernej masy ciała
dotyczył co piątego ucznia, przy czym częściej występował u chłopców niż
u dziewcząt. Stwierdzono też, że wraz z wiekiem problem ten nieco malał
chociaż nadal utrzymywał się na poziomie ok. 22% u gimnazjalistów i ok.
16% u gimnazjalistek. Najbardziej na występowanie nadwagi i otyłości
narażeni byli uczniowie z województwa mazowieckiego i łódzkiego,
najmniej – z województwa śląskiego i świętokrzyskiego.Najnowsze (2018 r.) wstępne wyniki badania zachowań zdrowotnych młodzieży w wieku 11-15 lat (międzynarodowe badanie HBSC, w którym od wielu lat uczestniczy również Polska) wskazują, że nadmierna masa ciała występuje u 29,7% chłopców i 14,3% dziewcząt (wg kryteriów WHO, 2007). Odsetki te są wyższe o kilka procent w porównaniu do wyników edycji tego badania z 2014 r. W latach 2014-2018 odsetek młodzieży z nadmierną masą ciała wzrósł z 19,9% do 21,7% przy czym silniejsze pogorszenie zaobserwowano u chłopców w porównaniu do dziewcząt, a biorąc pod uwagę wiek – u 13-latków obojga płci.
W jaki sposób powinna być oceniana masa ciała dziecka?
W ocenie masy ciała u dzieci i młodzieży należy brać pod uwagę specyfikę okresu rozwojowego, a normy rozwojowe muszą uwzględniać wiek dziecka.W okresie wzrastania wysokość i masa ciała nie tylko rosną z wiekiem, ale także w sposób naturalny zmieniają swe wzajemne proporcje. Masa ciała jest silnie powiązana z wysokością. U dzieci i młodzieży dla oceny prawidłowego wzrastania i przy-bywania na wadze posługujemy się tak zwanymi siatkami centylowymi. Najczęściej stosowanym wskaźnikiem wagowo-wzrostowym jest BMI (ang. Body Mass Index).
Co to jest wskaźnik BMI i jak się go oblicza?
Do oceny stanu odżywienia w wieku rozwojowym (do ukończenia osiem-nastego roku życia) stosowane są tabele lub siatki centylowe wartości BMI uwzględniające wiek, osobne dla chłopców i dziewcząt. Zgodnie z obowiązującą definicją WHO:»nadwaga to zaburzenie, w którym wartość wskaźnika BMI jest równa lub większa od 85 centyla (≥85c), a mniejsza niż 95 centyla (<95c span="">»otyłość rozpoznajemy, gdy wartość wskaźnika BMI jest równa lub większa od 95 centyla (≥95c). Ocena rozwoju fizycznego dokonywana jest u dzieci i młodzieży podczas każdego badania profilaktycznego (tak zwanego bilansu zdrowia) i odnotowywana w karcie badania profilaktycznego zawartej w dokumentacji medycznej oraz książeczce zdrowia dziecka.
Jaka rolę w rozwoju otyłości odgrywa styl życia?
Racjonalna dieta dziecka jest istotna dla jego organizmu nie tylko z powodu niebezpieczeństwa otyłości i możliwych jej powikłań, ale przede wszystkim jako życia dziecka, kształtuje jego zachowania żywieniowe i sposób spędzania wolnego czasu. Na sposób odżywiania ma wpływ wiele elementów: preferencje smakowe, zachowania żywieniowe, w tym wspólne spożywanie posiłków, zacho-wania innych członków rodziny w czasie wspólnego posiłku w domu (tu między innymi: zmuszanie do jedzenia, oglądanie telewizji w trakcie posiłku, dostępdo określonej żywności w domu). Te wszystkie czynniki mogą stworzyć środowi-sko sprzyjające otyłości lub chroniące przed nią, zarówno rodziców, jak i dzieci. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że wspólne spoży-wanie posiłków z rodzicami odgrywa istotną rolę w kształtowaniu zachowań żywieniowych u dzieci i młodzieży, przenoszonych następnie w dorosłe życie. Wykazano, że dzieci, które często spożywają posiłki z rodzicami, spożywają je regularniej, częściej jedzą owoce i warzywa, są bardziej aktywne fizycznie,a w związku z tym rzadziej u nich występuje otyłość. W badaniach odnotowano również zależność pomiędzy otyłością rodzi-ców a postrzeganiem własnego wyglądu przez dzieci, zwłaszcza u dziewcząt. Dziewczęta z nadmierną masą ciała, których matki były otyłe, oceniały swoją masę ciała jako prawidłową. W ich rodzinach otyłość u kobiet uznawana byłaza pewnego rodzaju normę.
Otyłość może prowadzić do wielu nieprawidłowości już w okresie dziecięcym, jak również może być początkiem chorób, szczególnie sercowo-naczyniowych, które rozwiną się u młodych dorosłych. Wśród problemów związanych z otyłością są:
»zaburzenia gospodarki lipidowej;
»zaburzenia gospodarki węglowodanowej z cukrzycą typu 2, insulinooporność;
»nadciśnienie tętnicze;
»stłuszczenie wątroby;
»zespół policystycznych jajników;
»bezdech senny;
»zaburzenia kostno-stawowe związane z przeciążeniem kości i mięśni;
»zaburzenia emocjonalne;
»większa predyspozycja do chorób nowotworowych w wieku dorosłym.
Czy poprzez zdrowy styl życia można zapewnić dziecku ładną, szczupłą sylwetkę?
Tak! Każdy z nas w swoim otoczeniu może znaleźć rodziny, w których rodzice są otyli, a mimo tego dzieci są szczupłe. Ci rodzice zadbali wcześniej o właściwą dietę i aktywność fizyczną u swoich dzieci. Każdy z nas spotyka również osoby otyłe, które dzięki swojej dużej determinacji zmieniły dotychczasowy styl życia i obniżyły swoją masę ciała. W walce z otyłością dziecka pomoc rodziców jest jednak nieodzownym warunkiem
źródło:
https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/nadwaga-i-otylosc-wsrod-dzieci-i-mlodziezy-
http://www.imid.med.pl/images/do-pobrania/fimid-poradnik-web.pdf
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz